Ciekawostki o przyrodzie

Bioróżnorodność

Zespół Szkół Politechnicznych
im. Bohaterów Monte Cassino
we Wrześni

Code for Green

Czym jest bioróżnorodność?
  • bioróżnorodność
  • 生物多樣性
  • biodiversity
  • biodiversität
  • 생물 다양성
  • biodiversidad
  • биоразнообразие
  • जैव विविधता

Jest to zróżnicowane bogactwo form życia występujących na Ziemi, rozmaitość gatunków, genetyczna zmienność wewnątrzgatunkowa, a także rozmaitość wielogatunkowych układów przyrodniczych, tj. ekosystemów i krajobrazów.

Termin „bioróżnorodność” (ang. biological diversity) został stworzony przez Thomasa Lovejoya w 1980r. Jednak, dopiero po konferencji National Forum on Biological Diversity w 1986 roku pojęcie zostało upowszechnione przez M.W. Rosena i E. Wilsona i powszechnie używane.

Różnorodność genetyczna w obrębie gatunku

Zróżnicowanie gatunków żyjące na tym samym terenie

Zróżnicowanie ekosystemów

Ile tak naprawdę mamy gatunków?

Szacuje się, że spośród 5 miliardów gatunków zamieszkujących Ziemię w ciągu całej jej historii wyginęło około 99% spośród nich. Obecnie szacuje się, że na Ziemi żyje około od 10 do 14 milionów gatunków, a dotychczas udokumentowano 1,9 miliona z nich.


Wskaźnik żywej planety (ang. Living Planet Index) mierzy zmiany w liczebności dzikich gatunków na całym świecie, przedstawia nam na przestrzeni lat, jak kształtowała się bioróżnorodność za pomocą indeksu stworzonego przez Zoological Society of London (ZSL) i World Wide Fund for Nature (WWF). Mierzy on spadek/wzrost liczebności gatunków na całym świecie w odniesieniu do 1970 roku, dla którego przyjęto wartość 1. Niestety, na przestrzeni lat populacja różnych gatunków na ziemi zmalała o przeszło 50%.

Dlaczego tak dużo?

Mechanizm, dzięki któremu powstało życie na Ziemi, wciąż pozostaje nieznany, chociaż powstało wiele hipotez na jego temat. Życie rozwinęło się w wielu formach od czasu jego powstania. Formy te zostały sklasyfikowane i podzielone na jednostki zwane taksonami. Różne organizmy mogą żyć i prosperować w wielu różnych warunkach. Życie może istnieć także w kosmosie - dowodem na to może być rozpowszechnione przez meteoryty, planetoidy i inne małe ciała życie mikroskopijne.

Przyszłość bioróżnorodności

W obecnie panujących warunkach bioróżnorodność jest zagrożona, między innymi z powodu gatunków inwazyjnych, które sprowadzone na dany obszar wypierają te już tam istniejące, klimatu, bądź zanieczyszczenia środowiska.


Przyczyny zaniku bioróżnorodności:

Zaczęto już podejmować działania w celu ochrony bioróżnorodności. Podjemują się ich zarówno inicjatywy rządowe i spoza rządu. Możemy do nich zaliczyć między innymi oczyszczanie oceanów, parki narodowe, pomniki przyrody, zakazy polowań na dane gatunki zwierząt.
Profesor Paul Leadley z Université Paris-Sud we Francji zaprezentował raport „Global Biodiversity Outlook IV” z Konwencji o różnorodności biologicznej, w którym podkreślił bliskie związki pomiędzy bioróżnorodnością a zmianami klimatycznymi.
Stwierdził, że „Europa czyni postępy, aby osiągnąć wiele celów z Aichi w zakresie ochrony bioróżnorodności”, ale „jeżeli nie będziemy ciężej pracować, to prawdopodobnie ich nie osiągniemy”. Większość wskaźników różnorodności biologicznej ma wciąż tendencję zniżkową, pomimo że wiele regionów i państw wdrożyło odpowiednie polityki.
W odniesieniu do inwazyjnych gatunków obcych profesor Leadley zauważył, że pomimo dobrze skonstruowanego prawodawstwa unijnego „najtrudniejszym zadaniem jest jego wdrożenie”. Natomiast zmiany klimatyczne sprawią, że w przyszłości wyzwanie to stanie się jeszcze trudniejsze.
Osiągnięcie celów zawartych w „Strategii na rzecz bioróżnorodności” będzie wymagać lepszego wdrażania obecnego prawodawstwa przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, więcej „zielonej” infrastruktury oraz bardziej ukierunkowanego finansowania.

Jak chronić i wspomagać bioróżnorodność?

Różnicowanie krajobrazu

Im więcej gatunków roślin kwitnących posadzisz, tym więcej gatunków zwierząt będzie je wykorzystywać i tym więcej ptaków da się przyciągnąć do ogrodu. Sadząc kwitnące rośliny oraz zioła pomożesz także pszczołom.

Tworzenie wodopoi

Ptaki podczas upalnych dni podobnie odczuwają spragnienie jak ludzie. Doskonałą formą pomocy spragnionym wody ptakom będzie wystawienie poidełka, czyli płaskiego naczynia z wodą.

Dbanie o glebę

Jakość gleby, którą mamy w ogrodzie decyduje o tym, czy nasz ogród będzie pięknie wyglądał i wzrastał. Podstawą do użyźnienia gleby może być np. kompost, który powstaje w wyniku rozkładania się liści, gałęzi, skoszonej trawy czy resztek żywności.